Hoe wordt een dwarsligger eigenlijk gemaakt?

Grote kans dat jij ze ook al eens in de winkel hebt zien liggen. De dwarsliggers. De kleine boekjes, handig om mee te nemen en ze passen ook nog eens makkelijk in je tas. Maar hoe krijgen ze zo’n groot, dik boek nou eigenlijk in zo’n mini boekje gepropt? Juist, dat vroegen wij ons dus ook af. Uitgeverij Dwarsligger legt hier het hele proces aan jullie uit.

Hoe is het idee ontstaan om dwarsliggers® te maken?
‘Veel mensen lezen als ze onderweg zijn, in bed liggen of op vakantie zijn. Grote en zware boeken kunnen dan onhandig zijn. Dat vond Hugo van Woerden, voormalig directeur van uitgeverij/drukkerij Jongbloed, ook. Hij is eens goed naar het boek gaan kijken. Jongbloed is gespecialiseerd in het drukken van bijbels en daar wordt heel dun papier voor gebruikt. En op dat papier kunnen natuurlijk ook andere teksten worden gedrukt. Zo is het idee van de dwarsligger® ontstaan. Omdat je het boekje dus overdwars leest ten opzichte van een normaal boek, was de naam snel verzonnen.’

Waarom hebben jullie gekozen voor dit formaat?
‘Het boek bestaat al eeuwen en is eigenlijk nooit vernieuwd. Natuurlijk bestaan er nu ook e-books, maar er zijn mensen die het liefst van papier lezen en iets in de kast willen hebben staan. En omdat mensen graag onderweg of op reis lezen, is het formaat van de dwarsligger® ideaal. Nadat het idee was geboren, is er nog veel onderzoek gedaan naar hoe groot de dwarsligger® moest worden, hoe dik en welk lettertype het meest geschikt was. Toen is gekozen voor het formaat van 8 x 12 cm en het heldere lettertype Quadraat Sans. Wat betreft de dikte hebben we wel geëxperimenteerd. Ook een voordeel van het formaat en het dunne papier is dat je series in één handzaam klein boek kunt stoppen. Zo hebben we alle drie de delen van De Hongerspelen in één dwarsligger® kunnen uitgeven en ook de drie delen van De Selectie-serie van Kiera Cass. Zo kun je heerlijk door blijven lezen zonder dikke, zware boeken mee te hoeven sjouwen.’

Hoe kan zo’n dik boek in zo’n klein boekje passen?
‘Ja, dat is de magie van de dwarsligger®! Bijbelpapier is heel erg dun, veel dunner dan papier dat voor boeken wordt gebruikt, en daarom kun je heel veel tekst kwijt op een kleinere stapel papier. Een dwarsliggerpagina heeft ook minder wit rondom de tekst, waardoor je meer woorden op een pagina kwijt kunt. Ook is de letter iets kleiner, maar dat scheelt niet veel. Wij staan ook vaak versteld als we de dwarsligger® naast het boek leggen – wat een verschil in gewicht en formaat! In het begin geloofden mensen ook niet dat het hele boek in de dwarsligger® zat. ‘Ja, ja,’ zeiden ze dan, ‘het is vast een samenvatting.’ We stonden een keer op de Libelle Zomerweek en toen heeft een mevrouw die ons niet geloofde het boek pagina voor pagina vergeleken met de dwarsligger® . Ze zat in een hoekje heel ijverig te werken, en wij lieten haar natuurlijk rustig haar gang gaan, en daarna moest ze toch echt toegeven dat het hele boek in de dwarsligger® zat. Ze was zo overtuigd dat ze ook meteen twee dwarsliggers® kocht.’

Hoe gaat het drukproces?
‘Dit wordt een beetje een technisch verhaal, dus hopelijk helpen de plaatjes om het iets duidelijker te maken. Dwarsliggers® worden gedrukt op dundrukpapier (30 of 40 grams). Het papier wordt gedrukt in rotatie-offset met sneldrogende zwarte inkt. Je hebt dan heel grote vellen papier, die samengesteld en gevouwen worden tot katernen (boekdelen). Een dwarsliggerkatern bestaat uit 72 pagina’s. Een dwarsligger® van bijvoorbeeld 576 pagina’s heeft dus 8 katernen (8 x 72 = 576).

Daarna worden de verschillende katernen door middel van een vergaarmachine op de goede volgorde op elkaar gelegd. Dan heb je een zogenaamd boekblok. Er worden twee dwarsliggers® boven elkaar gedrukt op één katern, dus uit één boekblok kun je twee dwarsliggers® halen. Dan gaan de boekblokken naar de naaierij, waar de katernen met garen machinaal aan elkaar worden genaaid.

Ondertussen worden ook de banden (de omslagen) gedrukt. De banden en de genaaide boekblokken komen uiteindelijk samen in de binderij. Op de bindlijn worden de genaaide boekblokken handmatig ‘ingegooid’. De machine plakt aan de voor- en achterkant van de boekblokken het zwarte schutblad. De rug van het boekblok wordt ook nog gelijmd om de rug elastisch en soepel te houden, waardoor het boek mooi open blijft liggen. Over de lijm wordt dan weer zwart gaas geplakt. De boekblokken zijn alleen nog te groot en gaan dus nog even door de zaag en vervolgens nog door de snijstraat.

Als laatste worden de omslagen aangebracht. De boekblokken gaan via de lopende band naar de bindlijn, waar het boekblok slechts aan één zijde aan de band worden geplakt. De rug en het voorplat worden machinaal om het boekblok gevouwen. Aan het eind van de bindlijn worden de boekjes gecontroleerd en verpakt in dozen. De dwarsligger® is klaar! En omdat we heel veel verschillende soorten boeken in dwarsligger® uitgeven, is er voor iedereen wel wat te lezen in dit handige en prettig leesbare formaat!’

En zo komt dat grote dikke boek, dus in die hele kleine dwarsligger!

-WINACTIE GESLOTEN-

Benieuwd naar de dwarsligger? Goed nieuws! Wij mogen drie exemplaren van ‘We moeten je iets vertellen’ weggeven. Wat moet je doen? Alleen even een berichtje hieronder achterlaten met een geldig emailadres en vermelden dat je meedoet.