Het verhaal van de dienstmaagd – Margaret Atwood

Al tijden was ik benieuwd naar het boek Het verhaal van de dienstmaagd. Hoewel het boek uit de jaren 80 dateert, is het super actueel door de TV-serie die ervan is uitgebracht. Ik heb de serie niet gezien maar wél het boek gelezen en hier vertel ik je er meer over.

Waar gaat Het verhaal van de dienstmaagd over?

Binnen de grenzen van de voormalige Verenigde Staten heeft een christelijke beweging de macht gegrepen. In deze nieuwe Republiek Gilead dient eenieder naar de letter van het Oude Testament te leven. Vanfred, de vertelster, behoort tot de nieuwe klasse der ‘Dienstmaagden’, die slechts één doel heeft: zich voort te planten. Alleen ’s nachts in haar sobere kamer is ze vrij om zich over te geven aan haar illegale herinneringen: het lezen van boeken, haar eigen naam, het nu irrelevant geworden begrip ‘liefde’. In een sobere stijl, die afwisselend koele observatie, ontroering, wanhoop, hartstocht en wrange humor reflecteert, legt Vanfred het zwarte hart bloot dat schuilgaat achter de kalme façade van een reactionair establishment. Een regime dat bepaalde stemmingen in onze maatschappij tot een even logische als huiveringwekkende conclusie doordrijft: is dat een futuristisch schrikbeeld, of de ware nabije toekomst van Amerika?

Ik ben niet vies van een goed dystopisch verhaal. Boeken die zich in de toekomst afspelen. Al enige tijd wilde ik Het verhaal van de dienstmaagd lezen – zeker omdat een goede vriendin van me super enthousiast was. Nadat zij mij De testamenten (‘het vervolg’ wordt dit ook wel genoemd) had gegeven, besloot ik dat het nu echt tijd was en kocht ik Het verhaal van de dienstmaagd. Ik had nooit verwacht dat ik het boek zo snel zou uitlezen!

‘Ik had nooit verwacht dat ik Het verhaal van de dienstmaagd zo snel zou uitlezen!’

Gaandeweg kwam ik erachter dat dit boek als het ware een levensverhaal is van de dienstmaagd genaamd ‘Vanfred’. Ik moest enorm wennen aan de naam ‘Vanfred’ maar begreep snel dat dit de naam was omdat ze de dienstmaagd van Fred was. Haar eigen naam is ze kwijtgeraakt. Een dienstmaagd heeft maar een doel: het krijgen van een baby. Verder hoeft ze niks te doen. Ze is als het ware een broedmachine. Het enige dat ze soms doet is het doen van de boodschappen, samen met een andere dienstmaagd. Ze praten eigenlijk over niks en mogen hun mening over niks laten doorschemeren. Vanfred omschrijft haar leven en de wereld om haar heen: een corrupte wereld, geleid door mannen waarin vrouwen niks voorstellen. Waarin geloof een belangrijke rol speelt, wantrouwen voorkomt en angst. Er zijn verzetsgroepen maar het is ongelofelijk lastig in te schatten wie te vertrouwen zijn en wie niet.

Wat ik enorm bizar vind is dat de hoofdpersoon, Vanfred, vroeger een ‘normaal’ leven had. Met man en dochter. Waar ze zijn gebleven? Dat weet niemand. Ze is ongelukkig in haar huidige leven maar heeft ook geen idee hoe ze zichzelf kan redden, want het lijkt alsof ze maar een optie heeft: een kind krijgen en in haar huidige wereld blijven. Al is het krijgen van een kind nog niet zo makkelijk als het lijkt, want veel mensen zijn onvruchtbaar geworden.

Ik heb elke bladzijde genoten van dit bijzondere verhaal. Atwood heeft een bijzondere schrijfstijl en weet je elke bladzijde te boeien. Het verhaal houdt je in je greep. Ik vind het knap dat Atwood dit boek in de jaren ’80 heeft geschreven en ze heeft zoveel kunnen voorspellen dat ook echt plaats heeft gevonden of zal vinden: wat dacht je van nucleaire rampen (Tsjernobyl moest nog plaatsvinden) en het leegvissen van de oceanen, het uitsterven van bepaalde diersoorten? Bizar. Chapeau. Ik kan niet wachten op De testamenten.

Meer recensies lezen van de boeken van Margaret Atwood? Klik dan hier.

Titel: Het verhaal van de dienstmaagd
Auteur: Margaret Atwood
Verschenen: 1987
Pagina’s: 352
Uitgever: Prometheus

Rating: 5/5